پیشینه و مبانی نظری تعارض و انواع تعارض
تعارض
اصطلاح تعارض از جمله مفاهيمي است كه معاني مختلفي از آن مستفاد مي شود . روانشناسان بيشتر به جنبه روانشناختي آن ، يعني تضاد هاي دروني و جامعه شناسان بيشتر به جنبه اجتماعي تعارض ، يعني تضاد هاي ميان افراد و گروه ها پرداخته اند . در اين ميان پژوهشگران و نظريه پردازان علوم رفتاري و مديريت ، به اقتضاي مباحث خود ، هر دو بعد را مبناي مطالعات خود قرار داده اند ( ايزدي ، 1379 ).
پوتنام و پل ( 1987 ) تعارض را اين گونه بيان كرده اند " افرادی که با یکدیگر ارتباط متقابل داشته و در زمینه اهداف اصلی ، اهداف فرعی و ارزش ها بین آن ها اختلاف وجود دارد و افراد ، دیگران را به عنوان مانعی بالقوه در جهت اهداف خود تلقی می کنند . در اين تعريف به سه ويژگي تعارض يعني تعامل افراد با يكديگر ، وابستگي متقابل و اهداف نا سازگار اشاره شده است .
تعارض فرايند مقاومت و مقابله است كه بين گروه ها و افراد در سازمان ها رخ مي دهد . در واقع تعارض استفاده از قدرت در مشاجره و مقابله بر خلاف علائق را شامل مي شود و زمان زيادي را براي پديدار شدن ، بيشتر از رويدادي كه به طور آني رخ مي دهد و ناپديد مي شود به خود اختصاص مي دهد . اين تعريف اشاره مي كند كه تعارض مشكلي است كه مديران بايد قادر باشند آن را كنترل كنند ( وگنر و هالنبك ، 2009 ).
كنتون و پن ( 2009 ) دو تعريف از تعارض ارائه داده اند كه جنبه هاي مختلف آن را نشان مي دهد .
تعارض ، نزاع ، مخالفت ، ناسازگاري ، تناقض ، دعوا و عدم توافق و تضاد است . اين تعريف اشاره دارد كه تعارض به نوعي بيرون از خودمان و بين دو يا چند نفر وجود دارد .
يك حالت عاطفي كه به وسيله دو دلي ، بي قراري ، ترديد و تيرگي روابط مشخص شده است .
تعارض عبارت است از رفتار عمدي و آگاهانه كه به منظور جلوگيري و ممانعت از تحقق اهداف ساير افراد صورت مي گيرد ( مولينز ، 1999 ).
والتون و مك كري كه تا حدي بر روي اين مشكل سازماني كار كرده اند ، تعارض را تعامل عمدي و آگاهانه دو يا چند واحد پيچيده اجتماعي كه براي تعريف يا باز شناسي شرايط و به هم مرتبط بودن خود در تلاش و تقلا هستند تعريف كرده اند ( ايزدي ، 1379 ).
تعارض فرايندي است كه وقتي يك شخص يا گروه ، تفاوت ها و تضاد بين خودشان و افراد يا گروه هاي ديگر را درك مي كنند آغاز مي شود . اين تفاوت ها و تضاد ها ممكن است در مورد علاقه ها ، منابع ، باور ها و ارزش ها يا فعاليت هايي كه براي آن ها اهميت دارد باشد ( گلفند و دروا ، 2008 ).
مارچ و سايمون ( 1958 ) تعارض را به عنوان شكست و ناكامي در مكانيزم هاي استاندارد تصميم گيري به گونه اي كه به واسطه آن فرد يا گروه ، در انتخاب يك راه حل عملي جهت اقدام با مشكلاتي مواجه مي شود ، تعريف مي كنند ( رحيم ، 2001
